3.12.08

1919-1939. GERREN ARTEKO GARAIA

  • Errusiako irautza (1917), Leninen agindupean, historiako lehen estatu komunista finkatu izan zen. Errusiako inperioa URSS bihurtu zen. 1924an Stalin Lenin ordezkatzen du, nork araubide totalitario bat egin zuen, disidente politiko guztiak desargertzeko, Siberiara bidaltzen.
  • Nazioarteko liga, 1919 sortutako nazioarteko erakundea, lehenengo mundu gudaren ondoren. Egoitza Suizan zeukan. Nazioarteko bakea lortzea helburu zuen. Baina Porrot egin zuen ONU-ren aurrekaria da.
  • 1929ko krisia: Ekonomia hunkitu zuen eta hogeigarreneko hamarkada oparioa amaitu zuen. EEUUgarapen ekonomiko azkar perturbatuta ikusten hasi zen depresioagatik. Roosevelt presidenteak berreskurapen ekonomikoa burusagitu zuen bere ideia berriarekin “New Deal” izenekoa.
  • Dictadurak, totalitarismoen igoera, Faxismoa Italian eta nazismoa Alemanian sistema demokratikoaren alternatiba moduan jaio ziren, zeren eta pentzatzen zuten sistema hori arazo ekonomikoa eta soziala konpontzeko desegokia zela. Nazioarteko pakearen kontrako mehatxu larria izan ziren.
  • Espainako guda zibila (1936-1939). 1936an militar batzuk matxinada antolatu zuten, orduan guda zibila hasi zen. Francoren matxinatuek irabazi zuten, Espaina estatu totalitarioa bihurtuz.

No hay comentarios: